Piyasa Genel Bakışı: Mali İyileşme ve Politika Değişiklikleri
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, ülkenin 2025 mali yılını gelişmiş bir GSYİH'ye oranla açıkla tamamladığını açıkladı; bu, mali sağlığın temel bir göstergesidir. 30 Eylül'de sona eren mali yıl için oranın %6,5'ten %5,9'a düşmesi bekleniyor ve bu, daha önce savaş veya resesyon dönemleri dışında en yüksek seviye olarak belirtilenden daha düşük bir seviye. Bu gelişme, yakın zamanda yürürlüğe giren kapsamlı bir vergi yasası ve önerilen önemli bankacılık düzenleyici reformlar sayesinde 2026'da ABD ekonomisi için iyimser bir görünümü desteklemektedir.
Kapsamlı Vergi Mevzuatı Ekonomik İyimserliği Besliyor
Temmuz 2025'te yasalaşan "Tek Büyük Güzel Yasa Tasarısı" (OBBBA), ekonominin çeşitli sektörlerini canlandırmayı amaçlayan önemli bir yasama çabasını temsil etmektedir. Bu geniş kapsamlı vergi mevzuatı, 4,5 trilyon dolarlık net vergi kesintileri ve 1,2 trilyon dolarlık harcama kesintileri içermekte olup, on yıl içinde 3,3 trilyon dolarlık bir maliyet öngörmektedir. Mevzuatın, uzun vadede Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH)'yı %1,2 artırması ve vergi mükelleflerinin ortalama vergi sonrası gelirlerini 2025'te %2,9, 2026'da ise %5,4 oranında yükseltmesi beklenmektedir; ikincisi, 2017 Vergi Kesintileri ve İş Yasası (TCJA)'ndaki kalıcı bireysel vergi hükümlerinin tam etkisini yansıtmaktadır.
İşletmeler için fayda sağlayan temel hükümler arasında, yurt içi araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) giderlerinin kalıcı olarak düşülmesine izin verilmesi, uygun yatırımlar için %100 bonus amortismanı ve Nitelikli İş Geliri (QBI) indiriminin kalıcılığı yer almaktadır. Bu önlemler, üretim tesisleri de dahil olmak üzere mülk, tesis ve ekipmana yapılan kurumsal yatırımı teşvik etmek için tasarlanmıştır. Tüketici cephesinde, OBBBA, TCJA'daki düşük bireysel vergi oranları ve daha büyük standart kesinti gibi birçok bireysel vergi değişikliğini kalıcı hale getirmektedir. Ayrıca, daha cömert bir Eyalet ve Yerel Vergi (SALT) kesintisi üst sınırı, bahşişler ve fazla mesai ücretleri için geçici kesintiler ve her çocuk için yıllık olarak enflasyona göre ayarlanmış 2.200 dolarlık artırılmış Çocuk Vergi Kredisi sunmaktadır. Bakan Bessent, özellikle 2026 başlarında düşük gelirli tüketiciler için "önemli vergi iadeleri" beklemekte olup, bunların tüketici harcamalarını artırması beklenmektedir.
Bankacılık Sektörü Düzenleyici Revizyon İçin Hazır
Hazine Bakanı Bessent, yönetimin bankacılık sektörünün düzenleyici çerçevesini önemli ölçüde elden geçirme niyetini vurguladı. Temel amaç, ipotekler ve kurumsal krediler için sermaye gereksinimlerini azaltarak kredileri banka dışı kuruluşlardan geleneksel bankalara geri yönlendirmektir. Bu hamle, Bessent'in topluluk bankası modelini olumsuz etkilediğini savunduğu 2008 sonrası Dodd-Frank düzenleyici çerçevesinin etkilerini ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. 2010'dan bu yana, ABD'de topluluk bankalarının sayısında %45'in üzerinde bir azalma görülürken, ödenmemiş banka kredilerindeki payları %27'den %20'ye düşmüştür.
Önerilen reformlar, sermaye arbitrajını ortadan kaldırmak için sermaye çerçevesini modernize etmeyi hedeflemekte olup, bu, belirli krediler için büyük bankaların sermaye gereksinimlerinin azaltılmasını içerebilir. Önemli olarak, yönetim, daha küçük bankalara bu azaltılmış gereksinimlerden faydalanma seçeneğini sunarak eşitliği sağlamayı planlamaktadır. Daha geniş kapsamlı değişiklikler arasında "Basel Endgame" sermaye artışlarının daraltılması, sistemik öneme sahip bankalar için sermaye ek ücretlerinin azaltılması ve yıllık stres testlerinin elden geçirilmesi yer almaktadır. Finansal Hizmetler Forumu CEO'su Amanda Eversole, bu reformların potansiyelini vurgulayarak şunları belirtti: "Amerika'nın en büyük bankaları dünyanın en güçlüleridir... Sermaye kurallarının modernizasyonu, bu gücü tüketiciler, küçük işletmeler ve ekonomi için büyümeyi teşvik etmek amacıyla kullanmalarını sağlayacaktır."
Fannie Mae ve Freddie Mac'in Reformu: Erişimi ve İstikrarı Dengelemek
Trump yönetimi ayrıca, hükümet destekli kuruluşlar (GSE) Fannie Mae ve Freddie Mac için 17 yıllık kayyum yönetimini sona erdirmeyi ve mortgage piyasasında likiditeyi artırmayı amaçlayan reformları agresif bir şekilde sürdürmektedir. Sorunsuz bir geçiş için çabalar devam etmekte olup, Federal Konut Finans Kurumu (FHFA) ve ABD Hazine Bakanlığı Ocak 2025'te İmtiyazlı Hisse Senedi Satın Alma Anlaşmalarını değiştirmiştir. GSE'ler aktif olarak sermaye biriktirmekte olup, yaklaşık 330 milyar dolarlık birleşik sermayenin neredeyse yarısını toplamışlardır.
Tartışmalar, Hazine'nin imtiyazlı varlıklarını adi hisse senetlerine dönüştürmesi veya hükümetin zımni bir garantiyi elinde tuttuğu kısmi bir özelleştirme gibi çeşitli modeller etrafında dönmektedir. İkinci senaryoda mortgage oranlarında yaklaşık 20 baz puanlık daha küçük bir artış öngörülürken, hükümet garantisi olmayan tam bir özelleştirmenin oranları 80 baz puana kadar yükseltebileceği belirtilmektedir. Hazine Bakanlığı, Fannie Mae ve Freddie Mac üzerinde yapılacak herhangi bir eylemin borçlanma maliyetlerini artırmaması ve büyük kredi verenler için hacme dayalı indirim yasağı ve küçük kredi verenler için ikincil piyasaya eşit erişim sağlamak açısından kritik olan nakit penceresi gibi özellikleri koruması gerektiğini vurgulamıştır. Fannie Mae, 30 yıllık mortgage oranının 2025 sonunda %6,5'e ve 2026 sonunda %6,3'e yakın olacağını öngörmekte olup, bu, devam eden piyasa ayarlamalarını ve reform etkilerini yansıtmaktadır.
Piyasa Etkileri ve İleriye Dönük Görünüm
İyileşen mali görünüm, geniş tabanlı vergi indirimi ve önemli bankacılık sektörü reformlarının birleşik etkisi, ABD ekonomisi için incelikli ancak büyük ölçüde iyimser bir tablo sunmaktadır. Beklenen vergi iadelerinin tüketici harcamalarına kısa vadeli bir destek sağlaması, işletme vergisi teşviklerinin ise özellikle imalat ve Ar-Ge alanlarında kurumsal yatırımı teşvik etmesi beklenmektedir. Bu olumlu mali ve politika ortamı, piyasa güvenini destekleyecektir.
Ancak, bankacılık düzenleme değişikliklerinin ayrıntılı uygulaması ve uzun vadeli etkileri, özellikle artan kredi verme ile topluluk bankaları için potansiyel riskler arasındaki denge, odaklanılması gereken alanlar olmaya devam etmektedir. Yatırımcılar, 2026 başında beklenen yeni Basel taslağını ve Fannie Mae ve Freddie Mac reformlarının daha fazla ayrıntısını yakından takip edeceklerdir. Bu politikaların karşılıklı etkileşimi, önümüzdeki çeyreklerde Bankacılık Sektörü ve daha geniş Finans Sektörü'nün gidişatını şekillendirmede kritik olacak, aynı zamanda vergi avantajlarının tam olarak gerçekleşmesiyle birlikte tüketici harcama modelleri ve kurumsal kazanç raporları da dikkatle izlenecektir.
kaynak:[1] Bessent, ABD'nin 2025 mali yılını daha düşük GSYİH'ye oranla açıkla kapattığını söyledi (https://finance.yahoo.com/news/bessent-says-u ...)[2] Hazine Bakanı Raporu: 2025 Mali Yılında ABD'nin GSYİH'ye Oranı Açık Düşüşü - IndexBox (https://vertexaisearch.cloud.google.com/groun ...)[3] "Tek Büyük Güzel Yasa Tasarısı" Mevzuatı Kapsamında 2025 Federal Vergi Değişikliklerinin Analizi (https://vertexaisearch.cloud.google.com/groun ...)