Căng thẳng và lệnh trừng phạt Mỹ-Venezuela định hình lại động lực năng lượng toàn cầu

Căng thẳng địa chính trị leo thang trong bối cảnh quân đội Hoa Kỳ hiện diện

Căng thẳng địa chính trị giữa Hoa Kỳ và Venezuela đã gia tăng rõ rệt vào năm 2025, do Tổng thống Donald Trump triển khai các tài sản hải quân, bao gồm tàu khu trục tên lửa dẫn đường Aegis và tàu tấn công đổ bộ, đến vùng biển quốc tế gần Venezuela. Hành động quân sự này, được coi là một chiến dịch chống lại các băng đảng "khủng bố ma túy", đã vấp phải sự huy động dân quân của Venezuela và các lời kêu gọi tới Nga và Trung Quốc, báo hiệu khả năng bất ổn khu vực gia tăng. Sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ đưa ra một phí bảo hiểm rủi ro vào giá dầu toàn cầu và làm dấy lên lo ngại về khả năng gián đoạn các tuyến đường vận chuyển, ảnh hưởng đến chi phí bảo hiểm và vận chuyển dầu thô.

Đồng thời, một cuộc tấn công quân sự của Hoa Kỳ vào một tàu buôn ma túy bị nghi ngờ ngoài khơi bờ biển Venezuela vào ngày 1 tháng 9 năm 2025, dẫn đến 11 người thiệt mạng, nhấn mạnh môi trường an ninh mong manh. Mặc dù một cuộc xâm lược toàn diện vẫn là một viễn cảnh xa vời, khả năng hành động vũ trang hạn chế không bị một số nhà phân tích bác bỏ. Thị trường dự đoán phản ánh sự không chắc chắn này, với Polymarket chỉ ra 35% khả năng xảy ra xung đột quân sự trực tiếp giữa Hoa Kỳ và Venezuela trước ngày 31 tháng 12 năm 2025.

Các lệnh trừng phạt định tuyến lại dòng chảy dầu của Venezuela sang Trung Quốc

Các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ tiếp tục gây ảnh hưởng sâu sắc đến bối cảnh xuất khẩu dầu của Venezuela, định tuyến lại phần lớn dầu thô của nước này sang Trung Quốc. Các ước tính cho thấy khoảng 85% xuất khẩu dầu của Venezuela hiện được chuyển đến Trung Quốc với giá chiết khấu. Động thái này đang tạo ra một môi trường "Trung Quốc là trên hết", nơi các công ty Trung Quốc như China Concord Petroleum, Anhui Guangda Mining Investment và Kerui Petroleum đang tích cực bảo đảm các hợp đồng khai thác dầu thô từ công ty dầu khí quốc doanh PDVSA của Venezuela. Các Hợp đồng Tham gia Sản xuất (PPC) này mang lại quyền kiểm soát hoạt động lớn hơn cho các thực thể tư nhân so với các liên doanh truyền thống. Ví dụ, Anhui Guangda Mining Investing Co. Ltd. có kế hoạch đầu tư 6,1 tỷ USD để phát triển khối Ayacucho 2, nhắm mục tiêu 121.000 thùng mỗi ngày (bpd).

Sự tham gia gia tăng này định vị Trung Quốc là khách hàng dầu thô lớn nhất của Venezuela, với xuất khẩu sang Trung Quốc đạt trung bình 255.000 bpd trong tháng 4. Các chiến thuật trốn tránh lệnh trừng phạt tinh vi cũng đang được quan sát, bao gồm việc đổi nhãn hơn 1 tỷ USD dầu của Venezuela thành dầu của Brazil để tạo điều kiện vận chuyển trực tiếp đến Trung Quốc. Điều này cho phép các nhà máy lọc dầu độc lập của Trung Quốc, thường được gọi là 'ấm trà', mua dầu thô chiết khấu, củng cố thêm ảnh hưởng của Trung Quốc và làm nổi bật các cơ hội mà một số quốc gia nhận thấy ở các thị trường bị ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt.

Vị trí chiến lược của Chevron và ý nghĩa thị trường

Trong bối cảnh khung trừng phạt rộng lớn hơn, Tập đoàn Chevron (CVX) duy trì một vị thế độc đáo thông qua việc được Bộ Tài chính Hoa Kỳ miễn trừ, cho phép họ hoạt động tại Venezuela. Các nguồn tin địa phương ước tính Chevron hiện đang vận chuyển trung bình 80.000 thùng/ngày dầu thô nặng của Venezuela đến Hoa Kỳ, chủ yếu đến các nhà máy lọc dầu Bờ biển Vịnh Hoa Kỳ vốn đặc biệt phù hợp để xử lý loại dầu này. Việc khôi phục một phần giấy phép của Chevron vào tháng 7 năm 2025 cân bằng các lệnh trừng phạt với nhu cầu năng lượng thực dụng, đảm bảo một số dòng dầu thô có giá trị chiến lược đến Hoa Kỳ đồng thời cấm thanh toán tiền mặt trực tiếp cho chế độ Maduro.

Từ góc độ tài chính, cổ phiếu của Chevron đã tăng 13,6% kể từ báo cáo trước đó, hiệu suất hơi kém so với S&P 500. Mặc dù doanh thu Q2 2025 giảm 12,4% xuống 44,8 tỷ USD, bị ảnh hưởng bởi giá dầu và khối lượng thấp hơn, việc mua lại Tập đoàn Hess (HES) và tỷ suất cổ tức 4,4% mang lại sự ổn định. Các nhà phân tích đã tăng mục tiêu giá cổ phiếu của Chevron lên 172,18 USD, với lý do ước tính EBITDA và dòng tiền tự do tăng, mặc dù việc tiếp xúc với Venezuela được thừa nhận là một yếu tố rủi ro.

Bối cảnh kinh tế và đầu tư rộng lớn hơn

Động thái Mỹ-Venezuela leo thang có ý nghĩa quan trọng đối với thị trường năng lượng toàn cầu và các chiến lược đầu tư. Bất kỳ xung đột quân sự đáng kể hoặc phong tỏa nào cũng có thể khiến giá dầu tăng 10-20%, mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất Mỹ nhưng tác động tiêu cực đến người tiêu dùng. Việc dầu thô của Venezuela chuyển hướng khỏi thị trường Mỹ và châu Âu sang Trung Quốc và Ấn Độ đã buộc các nhà lọc dầu Mỹ phải tìm kiếm các nguồn dầu thô nặng thay thế, thường với giá cao hơn và các tuyến đường vận chuyển dài hơn, ảnh hưởng đến biến động giá dầu toàn cầu.

Ngược lại, các nhà thầu quốc phòng đã nhận thấy những động lực đáng kể từ sự bất ổn khu vực, đảm bảo hơn 13 tỷ USD hợp đồng vào năm 2025 khi các hoạt động ở Caribe mở rộng. Ngân sách 850 tỷ USD năm 2025 của Bộ Quốc phòng phân bổ các khoản tiền đáng kể cho các hoạt động và bảo trì trong khu vực, được thúc đẩy bởi tầm quan trọng chiến lược của Caribe như một trung tâm trung chuyển. Điều này tạo ra nhu cầu bền vững về khả năng giám sát, hậu cần và mạng, mang lại lợi ích cho các nhà đầu tư trong lĩnh vực quốc phòng.

Triển vọng: Các yếu tố chính cho hướng đi thị trường tương lai

Quỹ đạo tương lai của quan hệ Mỹ-Venezuela và tác động của chúng đối với thị trường năng lượng phụ thuộc vào một số yếu tố quan trọng. Các cuộc đàm phán sắp tới, nếu thành hiện thực, dự kiến sẽ tập trung nhiều vào dầu khí, có khả năng định hình lại động lực cung cấp. Hiệu lực tiếp tục và các điều khoản của miễn trừ của Chevron, cùng với khả năng Hoa Kỳ áp đặt thêm các lệnh trừng phạt hoặc thuế quan đối với các nhà nhập khẩu dầu thô của Venezuela, sẽ quyết định khả năng tiếp cận thị trường và giá cả. Hơn nữa, các chiến lược đang phát triển của Nga và Trung Quốc trong việc củng cố ảnh hưởng của họ trong lĩnh vực năng lượng của Venezuela sẽ được theo dõi chặt chẽ.

Đối với các nhà đầu tư, tình hình đòi hỏi một cách tiếp cận tinh tế, cân bằng giữa việc tiếp xúc với các thị trường năng lượng tiềm ẩn biến động với các biện pháp phòng thủ. Các quỹ ETF năng lượng (XLE) và vàng (IAU) đã được nêu bật là các công cụ phòng ngừa rủi ro địa chính trị tiềm năng. Việc tách rời các chỉ số MSCI Emerging Markets khỏi các thay đổi chính sách trực tiếp của Hoa Kỳ cho thấy một bối cảnh phức tạp, nơi các sự kiện địa chính trị khu vực có thể tạo ra cả cơ hội rủi ro cao và lợi nhuận cao cho những người thành thạo trong việc điều hướng các thị trường toàn cầu được kết nối. Sự cân bằng tinh tế giữa áp lực và chủ nghĩa thực dụng từ Washington sẽ tiếp tục xác định môi trường hoạt động cho các công ty năng lượng quốc tế và giá cả hàng hóa toàn cầu.