Nhu cầu điện AI tăng vọt gây ra đại tu ngành năng lượng và khủng hoảng pháp lý
## Tóm tắt điều hành
Sự mở rộng nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo và các trung tâm dữ liệu đã gây ra sự gia tăng chưa từng có về nhu cầu điện, tạo ra một cuộc khủng hoảng cấu trúc cho ngành điện lực Hoa Kỳ. Các công ty tiện ích, nhà điều hành lưới điện và các công ty công nghệ đang phải đối mặt với sự không phù hợp giữa tốc độ tăng trưởng kỹ thuật số và tốc độ phát triển cơ sở hạ tầng năng lượng. Sự thiếu hụt điện năng này đang buộc ngành phải đại tu toàn diện, từ việc phục hồi các nhà máy điện cũ kỹ đến đẩy nhanh đầu tư vào năng lượng hạt nhân thế hệ tiếp theo và hiện đại hóa lưới điện, đồng thời đặt ra những câu hỏi quan trọng về độ tin cậy của lưới điện, chi phí tiêu dùng và tương lai của chính sách năng lượng Hoa Kỳ.
## Chi tiết sự kiện
Mức độ tăng nhu cầu rõ ràng nhất qua dữ liệu do các công ty tiện ích lớn cung cấp. **Dominion Energy**, công ty có lãnh thổ Virginia được coi là “tâm điểm của cuộc cách mạng trung tâm dữ liệu,” đã chứng kiến số lượng kết nối trung tâm dữ liệu hàng năm tăng từ 200 MW một thập kỷ trước lên 1 GW mỗi năm trong ba năm qua. **Robert Blue**, Giám đốc điều hành của Dominion, tuyên bố rằng các trung tâm dữ liệu hiện chiếm 27% doanh số của công ty tiện ích tại Virginia.
Sự gia tăng cục bộ này được phản ánh trong các dự báo khu vực. Năm 2021, nhà điều hành lưới điện **PJM** dự kiến mức tăng trưởng đỉnh mùa hè cho lãnh thổ của Dominion là 0,5%. Đến năm 2023, dự báo đó đã được điều chỉnh lên 5%, và hiện tại là 6,3% tăng trưởng hàng năm. **Dominion** dự kiến tổng nhu cầu điện của mình sẽ tăng gấp đôi vào năm 2039. Tính đến tháng 9 năm 2025, công ty tiện ích này có khoảng 47 GW công suất trung tâm dữ liệu đang trong các giai đoạn hợp đồng khác nhau, tăng 17% so với cuối năm 2024.
## Tác động thị trường
Tác động thị trường trực tiếp là điều mà cựu chủ tịch **FERC** **Mark Christie** mô tả là “khủng hoảng kép”: căng thẳng về độ tin cậy của lưới điện và chi phí khách hàng tăng vọt. Christie lưu ý rằng hóa đơn điện của Hoa Kỳ đã tăng nhiều hơn trong năm năm qua so với 25 năm trước đó, cảnh báo rằng giá tăng là “một ngọn núi lửa chính trị đang trên bờ vực bùng nổ.” Áp lực này đang buộc các công ty tiện ích phải áp dụng chiến lược năng lượng “tất cả các giải pháp”. Các nhà máy điện trước đây dự kiến ngừng hoạt động đang được kéo dài tuổi thọ, đòi hỏi đầu tư đáng kể vào các hệ thống điều khiển hiện đại và nâng cấp hiệu quả từ các nhà cung cấp công nghệ như **Emerson**.
Đồng thời, nhu cầu đang tạo ra một động lực mạnh mẽ cho tất cả các hình thức phát điện mới. Điều này không chỉ bao gồm năng lượng tái tạo mà còn là một động lực mới cho khí tự nhiên và các lò phản ứng hạt nhân tiên tiến. Các công ty khởi nghiệp như **Aalo Atomics** đang phát triển các lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) đặc biệt để cung cấp nguồn điện ổn định, 24/7 mà các trung tâm dữ liệu yêu cầu. Tuy nhiên, toàn bộ chuỗi cung ứng đang chịu áp lực, với nhiều năm chậm trễ đối với các thành phần quan trọng như máy biến áp và trạm biến áp, làm phức tạp tiến độ dự án.
## Bình luận chuyên gia
Các nhà lãnh đạo ngành đã thẳng thắn về quy mô của thách thức. **Robert Blue** của **Dominion Energy** nhấn mạnh sự cần thiết của một chính sách năng lượng toàn diện, phát biểu:
> “Chúng ta cần tất cả các giải pháp. Nhiều khí tự nhiên hơn, nhiều năng lượng mặt trời hơn, nhiều năng lượng gió hơn, nhiều lưu trữ hơn, và thậm chí có thể, nhiều điện hạt nhân hơn. Đó là cách duy nhất chúng ta có thể hy vọng đáp ứng nhu cầu tăng nhanh chóng.”
**Mark Christie**, phát biểu từ kinh nghiệm của mình ở cả cấp độ quản lý nhà nước và liên bang, đã nêu bật sự căng thẳng giữa cung, cầu và khả năng chi trả:
> “Tải tăng mà không có sản xuất điện. Chắc chắn sẽ có vấn đề… Chúng ta phải làm điều này đồng thời đảm bảo rằng khách hàng thực sự có thể đủ khả năng chi trả hóa đơn điện hàng tháng.”
**Tiến sĩ Caroline Golin**, cựu chiến lược gia năng lượng của **Google**, đã xác nhận thực tế về sự gia tăng nhu cầu, gọi đó là đường cong “gậy khúc côn cầu”. Bà coi tình hình là một cửa sổ quan trọng cho Hoa Kỳ:
> “Áp lực là ba năm tới. Chúng ta đang trong một cuộc đua đào tạo AI toàn cầu. Nếu chúng ta không đáp ứng nhu cầu trong ba đến bốn năm tới, việc đào tạo đó sẽ chuyển sang nơi khác… Đây là một động lực lớn để đầu tư vào các công nghệ nâng cao lưới điện.”
## Bối cảnh rộng hơn
Sự gia tăng nhu cầu điện này không chỉ là một thách thức về hoạt động; đó là vấn đề chiến lược kinh tế và địa chính trị. Khả năng cung cấp năng lượng cho làn sóng phát triển AI tiếp theo giờ đây là một yếu tố then chốt trong khả năng cạnh tranh toàn cầu. Tình hình đang buộc phải đánh giá lại cơ bản các khuôn khổ pháp lý, các ưu đãi thị trường và các mô hình đầu tư. Như Tiến sĩ Golin đã lưu ý, dòng vốn khổng lồ – ước tính 350-400 tỷ đô la – nên là “chất xúc tác” để hiện đại hóa lưới điện Hoa Kỳ cho các nhu cầu trong tương lai như giao thông điện và điện khí hóa công nghiệp.
Sự khẩn cấp cũng đang định hình lại dòng chảy đầu tư. Các nhà kinh doanh hàng hóa như **Gunvor** đang tăng cường đầu tư vào tài sản khí tự nhiên của Hoa Kỳ, đặt cược rằng nhu cầu từ các trung tâm dữ liệu tiêu tốn nhiều năng lượng sẽ tạo ra triển vọng tăng giá cho nhiên liệu này. Điều này cho thấy rằng trong khi quá trình chuyển đổi dài hạn sang năng lượng sạch vẫn tiếp diễn, nhu cầu cấp thiết về điện năng đáng tin cậy, có thể điều phối đang tạo ra những cơ hội đáng kể cho các nguồn năng lượng thông thường để lấp đầy khoảng trống cung cấp.
