Chi tiêu quốc phòng châu Âu tăng vọt khi ngành công nghiệp vật lộn với sản xuất 'kinh tế thời chiến'
## Tóm tắt điều hành
Để đối phó với bối cảnh địa chính trị thay đổi, các quốc gia châu Âu đang thực hiện việc mở rộng đáng kể chi tiêu quốc phòng của mình. Doanh số bán vũ khí toàn cầu đã đạt mức cao kỷ lục **679 tỷ USD** vào năm 2024, với các công ty quốc phòng châu Âu báo cáo mức tăng doanh thu **13%** lên **151 tỷ USD**. Sự gia tăng này được củng cố bởi các cam kết mới từ các thành viên **NATO** châu Âu nhằm nâng chi tiêu quốc phòng lên **5% GDP**. Tuy nhiên, sự tăng trưởng tài chính này lại gặp phải một thách thức công nghiệp quan trọng: làm thế nào để chuẩn bị cho mức độ sản xuất "kinh tế thời chiến" mà không tạo ra các kho dự trữ lớn, lỗi thời, một tình thế tiến thoái lưỡng nan đòi hỏi phải xem xét lại một cách cơ bản chiến lược và đầu tư công nghiệp.
## Sự kiện chi tiết: Sự gia tăng cam kết quốc phòng
Động lực chính của việc tăng chi tiêu là sự đồng thuận giữa các quốc gia **NATO** châu Âu nhằm tăng cường khả năng quân sự của họ. Điều này bao gồm một cam kết mới nhằm phân bổ **3,5% GDP** cho chi tiêu quân sự cốt lõi, bổ sung thêm **1,5%** cho cơ sở hạ tầng liên quan đến quốc phòng. Tác động tức thì được phản ánh trong doanh thu kỷ lục của các nhà sản xuất vũ khí, như được trình bày chi tiết trong báo cáo gần đây của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (**SIPRI**).
Dữ liệu cho thấy nhu cầu rộng khắp, đặc biệt là để bổ sung các kho dự trữ quốc gia đã cạn kiệt do viện trợ cho **Ukraine** và để chống lại mối đe dọa được nhận thấy từ **Nga**. Chẳng hạn, công ty **Czechoslovak Group** của Séc đã ghi nhận mức tăng doanh thu **193%** lên **3,6 tỷ USD**, phần lớn là do vai trò của họ trong việc cung cấp pháo cho **Ukraine**. Xu hướng này nhất quán trên khắp lục địa, với 26 công ty vũ khí lớn nhất châu Âu cùng tăng doanh thu lên **151 tỷ USD**.
## Hàm ý thị trường: Nan giải về sự sẵn sàng công nghiệp
Mặc dù có dòng vốn chảy vào, các ngành công nghiệp quốc phòng châu Âu vẫn đối mặt với một tình thế tiến thoái lưỡng nan chiến lược. Câu hỏi trọng tâm, như **Francois Arbault**, Giám đốc Công nghiệp Quốc phòng của Ủy ban Châu Âu, đã trình bày, là: "Làm thế nào để sẵn sàng quốc phòng, khi bạn chưa ở trong chiến tranh?" Khái niệm chuyển sang "kinh tế thời chiến", như Tổng thống Pháp **Emmanuel Macron** đã ủng hộ, đã gặp phải sự thận trọng. Các chính phủ và các nhà lãnh đạo ngành đang vật lộn với cách xây dựng năng lực sản xuất hàng loạt mà không phải tham gia vào việc tích trữ phần cứng tốn kém và không hiệu quả có thể nhanh chóng trở nên lỗi thời.
Cuộc chiến ở **Ukraine** đã trở thành một nghiên cứu điển hình khắc nghiệt. Các công ty Ukraine hoạt động theo chu kỳ đổi mới chỉ từ tám đến mười tuần cho việc phát triển máy bay không người lái mới. Ngược lại, việc phát triển sản phẩm ở Tây Âu được tính bằng tháng hoặc năm. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết của sự nhanh nhẹn và một mô hình công nghiệp mới. Như **Jérôme Cerisier**, CEO của **Exosens**, đã lưu ý, ngành công nghiệp cần sự rõ ràng về nhu cầu trong tương lai để biện minh cho các khoản đầu tư vốn đáng kể cần thiết để mở rộng quy mô.
## Bình luận của chuyên gia: Chiến lược và nút thắt
Các chuyên gia trong ngành đang đề xuất một số chiến lược để vượt qua thách thức này. **Marie Nicod**, một đối tác chung tại công ty đầu tư **Jolt Capital**, gợi ý tập trung vào việc sản xuất "các khối xây dựng và linh kiện công nghiệp và công nghệ" thay vì các hệ thống hoàn chỉnh, cho phép lắp ráp linh hoạt cho các trường hợp sử dụng khác nhau.
**Olivier Lecointe** thuộc Tổng cục Trang bị Quốc phòng Pháp (**DGA**) nhấn mạnh rằng mục tiêu là đảm bảo ngành công nghiệp *có thể* sản xuất ở quy mô lớn khi cần. Điều này liên quan đến việc cải tạo cơ sở sản xuất, mua máy móc hiện đại và thiết kế các hệ thống mới đặc biệt để sản xuất hàng loạt. **DGA** cũng đang khám phá cách các dây chuyền sản xuất dân sự có thể được điều chỉnh cho mục đích quân sự, mặc dù điều này cũng đặt ra những thách thức riêng. **Sylvain Rousseau**, CEO của **Aresia**, chỉ ra rằng một sự thay đổi như vậy "tốn kém rất nhiều" và tiềm ẩn rủi ro đáng kể nếu không có các đơn đặt hàng dài hạn chắc chắn.
Những nỗ lực này càng trở nên phức tạp do các lỗ hổng trong chuỗi cung ứng. Các công ty châu Âu như **Airbus**, **Safran**, **Thales** và **Rheinmetall** đã phải đối mặt với sự gián đoạn do mất quyền tiếp cận titan của Nga và các hạn chế của Trung Quốc đối với các khoáng sản quan trọng, dẫn đến chi phí cao hơn và chậm trễ sản xuất.
## Bối cảnh rộng hơn: Áp lực địa chính trị và tài chính
Nỗ lực công nghiệp hóa quân sự đang diễn ra trong bối cảnh những áp lực địa chính trị và tài chính phức tạp. Sự không chắc chắn về cam kết lâu dài của **Hoa Kỳ** đối với an ninh châu Âu đã thúc đẩy lục địa này hướng tới quyền tự chủ chiến lược. Hoa Kỳ tiếp tục thúc giục các đồng minh của mình đạt được các mục tiêu chi tiêu, trong khi các tín hiệu về khả năng **Hoa Kỳ rút quân** ở châu Âu làm tăng thêm tính cấp bách.
Đồng thời, các chính phủ châu Âu đang chịu áp lực tài chính rất lớn. Hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của **Ukraine** được dự kiến sẽ khiến châu Âu tốn tới **135 tỷ Euro (gần 160 tỷ USD)** trong hai năm tới. Ngân sách quốc phòng của Ukraine riêng đã tiêu thụ **172 triệu USD** mỗi ngày. Khoản viện trợ tài chính trực tiếp này cạnh tranh với các khoản đầu tư trong nước cần thiết để hiện đại hóa nền tảng công nghiệp quốc phòng của châu Âu, buộc các nhà lãnh đạo phải cân bằng khó khăn giữa hỗ trợ khủng hoảng tức thời và sẵn sàng chiến lược dài hạn.